Strzałka Adam z Rudzego, h. własnego lub Ostoja (ok. 1585–1634), fundator katedry geometrii praktycznej na Uniwersytecie Krakowskim.
Ród Strzałków, używający zapewne h. własnego, wywodził się ze wsi Rudze koło Zatora (sprzedanej w r. 1578). Do Strzałków należała także, co najmniej od XV w., wieś Babica w pobliżu Wadowic. S. był synem Gabriela (zm. ok. 1594) i Katarzyny Rokowskiej (lub Piotraszowskiej vel Piotraszewskiej) z sąsiadującego z Babicą Rokowa (zm. po 1608). Miał trzech braci: starszego, Stanisława, oraz młodszych, Pawła, dominikanina, i Jana, współwłaścicieli Babicy. Jeszcze w r. 1598 wszyscy bracia Strzałkowie byli małoletni. Walerian Nekanda Trepka uważał błędnie, że S. był mieszczaninem kazimierskim
Brak wiadomości na temat wykształcenia S-i; informacja Leszka Hajdukiewicza o rozpoczętych przez niego w r. 1626 studiach na Uniw. Krak. dotyczy w rzeczywistości jego bratanka, syna Stanisława. S. na sejmiku zatorskim 27 VIII 1627 został wybrany na poborcę podatku łanowego w ks. oświęcimskim i zatorskim; ponownie powierzono mu tę funkcję 7 VIII 1628. Od r. 1629 spore sumy w postaci oprocentowanych pożyczek lokował S. na kamienicach mieszczan kazimierskich. Dn. 5 VI 1631 zapisał 1 tys. złp. na rzecz klasztoru paulinów na Skałce z prośbą o wieczne modły w szczególności za dusze zmarłych z rodziny Strzałków.
W r. 1631 z inicjatywy profesora Uniw. Krak. Jana Brożka ufundował S. katedrę geometrii praktycznej (geodezji) na Wydz. Sztuk Wyzwolonych. Akt fundacyjny (w części merytorycznej bez wątpienia autorstwa Brożka) ogłosił S. 2 IV t.r. na uroczystym posiedzeniu grona profesorskiego, w sali jadalnej Collegium Maius, w obecności rektora Adama Opatowczyka. Z wyboru S-i pierwszym profesorem katedry został Paweł Herka z Kurzelowa, ulubiony uczeń Brożka. Finansową podstawę fundacji tworzyła suma 725 złp., ulokowana wcześniej przez S-ę, w formie wyderkafu (pożyczki odkupnej) na dwóch kamienicach Wojciecha i Zofii Czechowiczów, położonych na Kazimierzu przy ul. Krakowskiej oraz roczny czynsz od tej sumy, w wysokości 31 grzywien, stanowiący uposażenie profesora. Mimo tego skromnego dochodu, który wraz z postępującą dewaluacją pieniądza miał wręcz symboliczną wartość, katedra działała nieprzerwanie aż do kołłątajowskiej reformy Uniwersytetu (1778–1783). Wg Trepki, Brożek dedykował S-ce kalendarz na r. 1634. S. zmarł po 28 VII 1633, zapewne na początku r. 1634; został pochowany 10 I 1634 w kościele p. wezw. Michała Archanioła i św. Stanisława na Skałce; żona ufundowała mu tam chorągiew żałobną z h. Ostoja.
S. był żonaty od ok. r. 1616 z Zofią z Bełchackich h. Topór z Gledzianowa; potomstwa nie pozostawił. Wdowa wyszła powtórnie za mąż za Adama Płajskiego. Spadkobiercami S-i zostali jego bratankowie i bratanice.
Hist. Nauki Pol., VI; Liber chamorum; Niesiecki; Słown. Hist.-Geogr. Ziem Pol., V cz. 1 z. 1 (Babica – Jan Strzałka h. własnego); – Stoksik J., Fundacja katedry geometrii praktycznej w Akademii Krakowskiej (1631), Zesz. Nauk. UJ, 1987 nr 807, Prace Hist., z. 84 s. 65–75; – Akta sejmikowe woj. krak., II; Album stud. Univ. Crac., IV 105; Michalewicz J., Michalewiczowa M., Liber beneficiorum et benefactorum Universitatis Iagellonicae in saeculis XV–XVIII, Kr. 1978 I cz. 1 poz. 589 s. 300–1, cz. 2 poz. 268–69 s. 61; Starowolski, Monumenta Sarmatarum, s. 198; – AP. w Kr.: Arch. m. Kazimierza, rkp. 37 s. 1107–8, rkp. 38 s. 504–6; AP w Kr, Oddz. na Wawelu: Rel. Castr. Osv., rkp. 98 s. 15, 68, rkp. 101 s. 106–7, rkp. 103 s. 7, 18, 109, 140, 150, 192, rkp. 104 s. 391–2, rkp. 108 s. 325–8, indeksy nr 2 do Inscrip. Castr. Osv. s. 331, nr 22 do Inscrip. et Rel. Osv. s. 204, Terr. Zator., rkp. 5 s. 234–7, rkp. 8 s. 633, 715, rkp. 21 s. 1146–7, rkp. 24 s. 663–4, rkp. 25 s. 285–6; Arch. Paulinów w Kr. na Skałce: rkp. 96 s. 27–34; Arch. UJ: rkp. 380 s. 21–2; B. Jag.: rkp. 226 IV s. 255–9; – Informacje Jerzego Wiśniewskiego (dot. h. własnego S-i).
Janina Stoksik